Түркстандын Жети-Суу областынын Пишпек жана Пржевальский уездериндеги ветеринария тармагынын абалы (1868 1917-жж.)

Askarbek TÜLÖBAEV | Gülnaz ASKARBEK

XIX кылымдын 60-жылдарынан баштап Кыргызстандын учурдагы аймактары Россия империясынын курамына каратылган. Ошондуктан Кыргызстандын ветеринария тармагынын XIX кылымдын акырындагы жана XX кылымдын башындагы абалы Россия империясынын ветеринария тармагынын өнүгүү тарыхы менен тыгыз байланыштуу. Бул макаланын максаты – Түркстандын Жети-Суу областынын Пишпек жана Пржевальский уездериндеги ветеринария тармагынын 1868 1917-жылдардагы абалын Россия империясынын ветеринариясынын калыптануусунун жана өнүгүүсүнүн биринчи этабына салыштырып иликтөө болуп саналат. Изилдөөлөрдүн жыйынтыгында төмөндөгүдөй ...More

Physiological and metabolic responses in Kök-Börü horses: Correlations with game outcomes

Ali RIŞVANLI | İsmail ŞEN | Kanat CANUZAKOV | Askarbek TÜLÖBAEV | Ruslan SALIKOV | Nezahat CEYLAN | Arina KAZAKBAYEVA | Ayday CUNUŞOVA | Nur ABDIMANAP UULU | Ünal TÜRKÇAPAR | Ulanbek ALİMOV

Background: The aim of this study was to examine variations in stress, metabolic, and physiological parameters of horses used in the traditional equestrian team sport of Kök-Börü in relation to winning and losing outcomes. Material and methods: To accomplish this, blood samples were taken from horses on four different teams who participated in two separate games, both before and after game. These samples were used to measure levels of cortisol, ACTH, beta-endorphin, adrenaline, noradrenaline, triiodothyronine (T3), and thyroxine (T4) via species-specific commercial ELISA kits. The autoanalyzer ...More

Information on traditional veterinary knowledge of Kyrgyz people

Askarbek TÜLÖBAEV | Nurbek ALDAYAROV | Zarima CUMAKANOVA

Kyrgyz people have centuries-old history of breeding livestock. In their daily life widely were used for treatment animal products, herbs, minerals. Kyrgyz-breeders in their economic activities are permanently were faced with medication of sick animals and to protect them from dangerous infectious diseases. Kyrgyz traditional veterinary medicine has been well developed, since the roots of traditional veterinary Kyrgyz goes into the depth of centuries. "Veterinary education" was carried by oral transmission of life experience and knowledge from one generation to another, as well as a powerful " ...More

Основные продукты питания в Кыргызской Республике, которые могут быть объектами биологических угроз = Staple foods in Kyrgyz Republic which might be the object of the biologic threats

Askarbek TÜLÖBAEV | Ruslan SALIKOV | Gülbübü KURMANBEKOVA | Nurbek ALDAYAROV

Morphometric development and changes in the growth and development dynamics of Japanese quail populations bred in Kyrgyzstan

Askarbek TÜLÖBAEV | Hasan ALPAK

The purpose of the present study was to determine the live weight development phases from hatchling to adolescent bird of Japanese quails bred in Kyrgyzstan, and to determine the age-related changes in body measurements. Adolescent birds were found to have a body length (distance between first vertebra thoracalis to end of sacrum) coefficient of 3.0, a sternum front to rear end length coefficient of 3.3, a tibia length of 2.34, and a pelvic width (distance between right and left acetabulum) coefficient of 1.58. This indicates good development of the quails Keywords: Growth and development, liv ...More

Үйүрлүү жылкылардын бакубаттуулугун баалоо протоколунун концепциясы = The Concept of Welfare Assessment Protocol for Horses in Herd

Askarbek TÜLÖBAEV

Кыргыз Республикасында жылкылардын бакубаттуулугун баалоо протоколунун концепциясын иштеп чыгууда, жылкыларды үйүрдө багуунун климаттык жана технологиялык өзгөчө шарттарын эске алуу зарыл. Макаланын максаты – тоолуу жайыттардын шарттарында асыралган үйүрлүү жылкылардын бакубаттуулугун баалоо протоколунун концепциясын аныктоо болуп саналат. Изилдөөлөрдүн темасына ылайык илимий булактарды иликтөөлөр илимий китепканаларда жана интернет булактарында жүргүзүлдү. Жайыттардын шартында асыралган жылкылардын бакубаттуулук деңгээлин баалоо критерийлери же өлчөнүүчү көрсөткүчтөрү байкоонун түз жана кыйыр ...More

Мал ылаңдарын алдын алуудагы кыргыз элинин салттуу ыкмалары = The Traditional Knowledge of the Kyrgyz People in the Prevention of Animal Diseases

Askarbek TÜLÖBAEV

Кыргыз эли көптөгөн кылымдарды карыткан бай маданий мураска ээ этнос. Көптөгөн кылымдар бою алар көчмөн мүнөздүү турмуш-тиричилик кечирип жашап келишкен. Бүгүнкү күндөрдө дагы айыл жергелериндеги мал чарбасы менен алектенген калк жарым-жартылай көчмөн турмушта жашап келишет. Этноветеринардык медицинадагы билимдер, усулдар жана практикалар кыргыз элинин көчмөн цивилизациясынын татаал жана дээрлик изилденбеген бөлүгү болуп келет. Башка этникалык тайпалар сыяктуу эле, кыргыз эли дагы өсүмдүк, айбан жана минерал табияттуу өндүрүмдөрдү мал дарыгерликте кеңири пайдаланышып, ар кандай ритуалдарды даг ...More

Establishment and development of veterinary education in the Kyrgyz Republic = Становление и развитие ветеринарного образования в Кыргызской Республике

Ruslan SALIKOV | Askarbek TÜLÖBAEV

The analysis of archival materials of the past years gives the basis to claim that natural-climatic conditions, gracious land, extensive pastures, and the lifestyle of the Kyrgyz people contributed to the development of livestock, which has become an ordinary traditional activity of the Kyrgyz people. The current research article is dedicated to the formation and stages of veterinary education development in the country. Анализ архивных материалов прошлых лет дает основания утверждать, что природно-климатические условия, благодатная земля, обширные пастбища и образ жизни кыргызского народа спо ...More

Способы содержания подсосных жеребят в Киргизской Республике = Methods of foals holding in Kyrgyz Republic

Askarbek TÜLÖBAEV

Целью исследований является сравнительное изучение способов содержания подсосных жеребят в условиях летних пастбищ. При исследовании использованы методы прямого визуального наблюдения, видеофотодокументации и личного опроса фермеров-коневодов. Исследования проведены в конефермах, производящих кобылье молоко и кумыс. Конефермы практикуют привязное и загонное содержание подсосных жеребят киргизских аборигенных лошадей. Результаты. Установлено, что при привязном содержании подсосных жеребят существует необходимость выбора мест привязи и обтяжки жеребят; для привязывания 12 жеребят затрачивается в ...More

Кыргызстандагы элдик ветеринарияда колдонулган дары өсүмдүктөрдүн арсеналы

Askarbek TÜLÖBAEV

Макалада кыргыз элинин элдик ветеринариясында колдонулган дары өсүмдүктөр боюнча маалыматтар берилди. Материалдар бийик тоолуу Нарын, Ысык-Көл жана Чүй областарында талаа экспедициялары учурунда чогултулду. Кыргыз эли колдонгон дары өсүмдүктөрдүн көпчүлүгү илимий негиздөөгө алынган эмес. Ошондуктан, бул салттуу билимдер илимий-врачтык кызыгууга караганда этнографиялык жана тарыхий кызыгууну жаратып келет.

Традиционные способы киргизского народа по диагностике и лечению колик у лошадей

Askarbek TÜLÖBAEV

Целями исследований являлись сбор и анализ традиционных способов киргизского народа по диагностике и лечению колик у лошадей в аспекте научной ветеринарии. Методами исследований были наблюдение и опрос. К опросу были привлечены животноводы-коневоды и ветеринарные специалисты (всего 55 респондентов). Территорией исследований были коневодческие регионы Киргизской Республики. В этих регионах преимущественно применяется табунная технология (обычно в косяках) с круглогодовым пастбищным содержанием лошадей. На 01.01.2020 общее поголовье лошадей в Киргизской Республике составляло 522,6 тыс. голов. Ре ...More

COVID 19: взгляд студентов Ветеринарного факультета Кыргызско-Турецкого университета «Манас» на дистанционное обучение в условиях пандемии

Askarbek TÜLÖBAEV

В статье обсуждаются результаты дистанционного обучения студентов на Ветеринарном факультете Кыргызско-Турецкого университета «Манас» в условиях пандемии COVID 19. Цель исследования – провести анкетирование среди студентов для оценки организационных и образовательных аспектов дистанционного обучения в условиях пандемии COVID 19. Метод исследования. Для достижения поставленной цели в мае 2020 года было проведено анкетирование 101 студента Ветеринарного факультета Кыргызско-Турецкого университета «Манас». В анкету были включены 12 вопросов, с тремя возможными ответами на каждый вопрос. Результат ...More