Kırgızistan’da Dordoy Pazarı: Sosyalizmden Liberalizme Bir Pazarın Doğuşu ve Sosyo-Ekonomik Etkileri

Mustafa ORÇAN

Araştırmanın konusu ve kapsamı bağımsızlıktan sonra 1991 yılında başkent Bişkek’te kurulan Dordoy Pazarının ekonomik ve sosyal etkilerinin mevcut kaynaklarla, mülakat ve katılımlı gözlem tekniği ile incelenmesidir. Kırgızistan’ın ve bölgenin en büyük pazarlarından biri olan Dordoy (Dordoi) Pazarı, ekonomik bir proje olduğu kadar bir anlamda sosyal bir projedir de. Kırgız bir girişimci tarafından finanse edilip 1991 yılının sonlarında kurulan Pazar, kendi içinde ondan fazla alt pazarlardan oluşmaktadır. Çin’den Rusya, Türkiye ve Avrupa’ya, Arap ülkelerine kadar ticaret ağı ile ülkenin, küçük, o ...Более

Aytmatov’un Eserlerinde Sovyet Eğitim Sisteminin Üç Hâli: Aydınlanma, İşlevsizleşme ve Mankurtlaştırma

Cevat ÖZYURT

Cengiz Aytmatov, eserlerinde yaşadığı toplumu ve dünyayı bütüncül olarak yansıtan, önemli toplumsal sorunlar ve imkânlar üzerinde farkındalık oluşturan edebiyatçılardandır. Sovyet döneminde aile, din, ekonomik ilişkiler, kültürel kimlik, insan-doğa ilişkisi gibi toplumsal alanlarda gördüğü imkânları ve sorunları insan unsuruyla ilişkilendirerek, dikkatleri mevcut kurumsal eğitim sisteminin durumu ve hedeflerine çeker. Bu makalede Aytmatov’un eserlerinde Sovyet Dönemi eğitim sisteminin yansımaları bütüncül olarak analiz edilecektir. O, İlk Öğretmenim hikâyesinde görüldüğü gibi, bir dönem Sovyet ...Более

Sosyal Konut Uygulamaları ve Sosyal Dışlanma (Toplu Konut İdaresi Yoksul Konutları Örneği)

Hayati BEŞİRLİ

Bu çalışma kapsamında yoksulluk ve sosyal dışlanma kavramlarından oluşan bir kavramsal çerçeve içinde “Yoksul Sosyal Konut” yararlanıcılarının maruz kaldığı sosyal dışlanmanın boyutları tartışılmaktadır. Çalışma karma tipte bir araştırma modeline dayanmaktadır. Bu kapsamda TOKİ’nin yaptığı yoksul konutlarında yaşayan haneler üzerinde 13 farklı ilde 1225 yüz yüze görüşme, 69 derinlemesine mülakat ve 6 odak grup çalışması yapılmış ve bunun sonucunda toplanan veriler çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırma sonuçları yoksul sosyal konut yararlanıcılarının mekânsal, ekonomik, siyasal ve kültürel yönd ...Более

Geleneksel Yayla Göçü: XX. Yüzyılın Başındaki Kırgız ve Anadolu Konar-Göçerleri Örneği

Baktıbek İSAKOV

Bu makale, yüzyıllardan beri Tanrı Dağları’nda yaşamakta olan Kırgız konar-göçerleri ile Anadolu Yörüklerinin XX. yüzılın başlarındaki geleneksel yayla göçlerini karşılaştırmalı olarak analiz eder. Bilindiği gibi, Türk kökenli her iki konar-göçer halkın temel geçim kaynakları hayvanlarıydı. Dolayısıyla bunlara otlak bulmak amacıyla (kışın kışla-kıştoo, baharda yazla-cazdoo, yazın yayla-cayloo ve sonbaharda ise güzle-küzdöö olmak üzere) dört mevsime göre farklı mekânlara göç ederek yaşıyorlardı. Göç ilginç ve durmak bilmeyen bir doğal süreçtir. Kimi bu süreci kültürel varlığa dönüştürmüşken, ki ...Более

Sosyal Değerlerin Çocuğa Aktarılmasında Aile Ve Okul Öncesi Eğitimin Yeri “Kirgizistan Örneği”

Ali ÜNAL

Sovyetler Birliği dönemine kadar Kırgız toplumunda etkin bir şekilde uygulanagelen geleneksel aile eğitiminin, Sovyetler Birliği’nin bölgeye nüfus etmesiyle sekteye uğradığı, eğitim işlerinin sistem içerinde bala bakça olarak ifade edilen okul öncesi eğitim kurumları altında farklı boyut kazanarak rejimin doğmaları ve Rus kültürünün etrafında cereyan ettiği ileri sürülebilir. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile birlikte bağımsız bir devlet olarak ortaya çıkan Kırgızistan’da aile eğitimi ve okul öncesi eğitim ile ilgili bir takım değişimlerin ortaya çıktığı gözlemlenir. Bu itibarla çalışmamızda ...Более

Köylerin Kentleştiği Kentlerin Köyleştiği Türkiye’de Dindarliğin Sosyolojisi

İshak TORUN

Yaygın algıya göre, Türkiye halkı giderek dindarlaşıyor. Fakat, toplumun şikayet ettiği ahlaksızlıklar azalmıyor. Oysa, dindarlaşma toplumdaki bu ahlaki sorunları azaltması gerekiyordu. Bu bağlamda, Türkiye toplumundaki ahlaki gelişim dindarlık artışını takip etmiyor. Makalenin problematiği budur. Bize göre, ahlaki düzeyi belirlemede “bireysel dindarlaşma” belirleyici (dominant) etken iken, “halk dindarlığı” tamamlayıcı etkendir. Türkiye özelinde, gözlemin yapıldığı zaman diliminde, halk dindarlığını belirlemede dominant etken dinden daha çok kentlileşmedir. Sonuçta, Türkiye’de artan bireysel ...Более

Himayeci Toplum Kültürü Olarak Kırgızlarda Ökül Aile Geleneği

Mustafa ORÇAN

Ökül aile geleneği, etno-sosyoloji bakımından dünyanın ilginç aile geleneklerinden biridir. Özgün ve ilginç bir tema olmasına karşın, konuyla ilgili bugüne kadar yapılan bağımsız çalışmalara az rastlanmaktadır. 21. yüzyılın ilk çeyreğine girerken, dünya toplumlarında modernleşmenin bir sonucu olarak aileler gittikçe küçülürken, aile içi ilişkiler resmileşirken, ailelerde dağılma süreci artarken; Kırgız ailesindeki ökül ata ve apa geleneği sayesinde aile genişlemekte, yeni yakın ilişkiler inşa edilmekte ve bazen ailenin dağılmasını engelleyen bir “emniyet supabı” olarak da işlev görmektedir. Ev ...Более

Evaluation of Dietary, Exercise and Medication-Use Habits of the Elderly in the City of Yalova with Respect to Their Sociodemographic Characteristics

Harun CEYLAN

Kırgız Toplumunda Yaşlılık Ve Yaşlının Sosyal Statüsü

Harun CEYLAN

Dünya genelinde doğum oranlarının azalması ve yaşam süresinin uzamasıyla birlikte yaşlı nüfusun oranı giderek artmakta ve yaşlılık sosyolojik boyutlarıyla ön plana çıkan bir konu haline gelmektedir. Yaşanan bu toplumsal yaşlanma olgusuyla birlikte yaşlılıkla ilgili çalışmaların bakım, sağlık hizmetleri, sosyal hizmetler ve emeklilik gibi konu başlıkları üzerinden özellikle modern toplumlarda yoğunlaştığı görülmektedir. Aynı şekilde yaşlı nüfus oranının nispeten daha düşük olduğu geleneksel toplumlarda ise yaşlılıkla ilgili yeterince çalışma yapılmadığı görülmektedir. Bu sebeple bu çalışma gele ...Более

Kırgızistan’da Göç ve Göçün Nedenleri Üzerine Değerlendirmeler

Hayati BEŞİRLİ | Serdar GERİ | Ali ÜNAL

İçinde yaşadığımız yüzyılda en önemli olgulardan biri olarak karşımıza göç çıkmaktadır. Tüm toplumlarda farklı boyutlarda karşımıza çıkan göç hareketleri hem toplumsal değişimlerin sonucu ve hem de değişimi yaratan bir olgudur. Göç Kırgızistan’da da sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik hayatın şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Kırgızistan, hem iç göç hem de dış göç hareketleri yoğun olarak yaşanmakta ve toplumsal yapıyı derinden etkilemektedir. Ülkenin kapitalist ekonomiye geçiş sürecinde, ekonomik ve parlamenter sistem içindeki politik yeniden yapılanması ülkenin yoğun göçmen nüfusu ka ...Более

Көркөм психологизм маселесинин кыргыз фольклорунда жана кыргыз повесттеринде чагылдырылышы

Nurgül SULEYMANOVA

Кыргыз адабиятында көркөм психологизм маселелеси тереңдетилип изилденбеген темалардын бири. Бул маселе кыргыз фольклорундагы жана кыргыз адабиятындагы чыгармаларда кеңири кездешет. Макалада фольклордук чыгармаларда жана кыргыз адабиятында жарык көргөн көркөм чыгармаларда көркөм психологизм маселесинин чагылдырылышы, көркөм психологизмдин иштелиши тууралуу маалыматтар берилет. Фольклордук чыгармаларга жана көркөм чыгармаларга анализ жүргүзүлөт, мисалдар менен бышыкталат. Жалпы жонунан, кыргыз адабиятындагы чыгармаларда көркөм психологизм проблемасы каралат. Негизинен Ч. Айтматовдун чыгармаларын ...Более

Bağımsızlık Sonrası Kırgızistan’da İslamiyet ve Kaynakları

Ali ÜNAL

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Türkistan coğrafyasının dini yapısında önemli değişiklikler yaşanmıştır. Bağımsızlıktan sonra bölgede cami, medrese ve hacca giden kişi sayısında artış yaşanmıştır. Din, kimliğin bir parçası olarak hem özel hem de kamusal alanda daha görünür olmuştur. Bu çalışmada Sovyetler Birliği ve bağımsızlık sonrası dönemde Kırgızistan’da dindarlığın biçimlenmesinde etkili olan mekanizmalar incelenmiştir. Saha çalışması kapsamında Kırgızistan’ın Bişkek, Oş, CelalAbad ve Narın bölgelerinden nitel veri toplanmıştır. Bağımsızlıktan sonra Kırgızis ...Более