On the Nature of Practical Reason (Phronesis) in Aristotle = Aristoteles’te Pratik Bilgeliğin (Phronesis) Doğası Üzerine

Aristotle's views of practical reasoning/wisdom (phronesis) are closely linked to his account of action (praxis). When it comes to practical reasoning, its relation with virtues, which are divided into two as intellectual and ethical virtues by Aristotle, is extremely important. To make this relation clearer, first, the connection of practical thinking with theoretical thinking and therefore with the intellectual virtues was questioned. For example, it has been tried to understand whether the rational deliberation in practical reasoning works like theoretical deliberation or whether it proceeds in a different way. In addition, the relation between the wish, desire and intuitive reason and the connection with the action of the person concerned were questioned through the major and minor premises of practical thinking. In this discussion, we will try to understand how practical reasoning takes place in Aristotle, in the context of the interpretations we will mention, that is, the way practical and theoretical thinking progresses, the premises and results they deal with, and their ends.

Keyword: practical reasoning; major premise; minor premise; desire; action

Aristoteles’in pratik akıl yürütme/bilgelik (phronesis) üzerine olan açıklamaları eylem (praksis) ile ilgili açıklamasıyla yakından bağlantılıdır. Pratik akıl yürütme söz konusu olduğunda onun Aristoteles tarafından düşünme ve karakter erdemleri olarak ikiye ayrılan erdemlerle ilişkisi son derece önemlidir. Bu ilişkiyi daha açık kılmak adına öncelikle pratik düşünmenin teorik düşünmeyle dolayısıyla düşünme erdemleriyle olan bağı sorgulanmıştır. Örneğin pratik akıl yürütmedeki akılsal çıkarımın, teorik çıkarım gibi mi iş gördüğü, yoksa farklı bir şekilde mi ilerlediği anlaşılmaya çalışılmıştır. Bunun yanında pratik düşünmenin temel ve yan öncülleri üzerinden istek, arzu ve sezgisel akıl ile olan ilişkisi ve bu ilişkin kişinin eylemiyle olan bağı sorgulanmıştır. Biz de bu tartışmamızda, Aristoteles’te pratik akıl yürütmenin nasıl gerçekleştiğini, sözünü edeceğimiz yorumlar içerisinde yani pratik ve teorik düşünmenin ilerleyiş şekli, ele aldıkları öncüller ve sonuçları, amaçları bağlamında anlamaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: pratik akıl yürütme; temel öncül; yan öncül; arzu; eylem