OLD TURKIC GRAMMAR ELEMENTS IN THE MANAS EPIC = Manas destanında eski̇ Türkçeye özgü gramer unsurları
-
Author(s) in the Institution
Nurdin USEEV
- Author/s Nurdin USEEV
- URL https://dergipark.org.tr/tr/pub/belleten/issue/73654/1213497
-
Publication type
Article
- Publication year 2022
-
Index Type
Scopus
- DOI 10.32925/tday.2022.84
-
Publisher
Türk Dil Kurumu
- Source Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten / BELLETEN Yearbook of Turkic Studies ( 74 ), pp.39-50 -
-
Subject Headings
the Manas Epic
old turkic
suffix
grammar features
case adverb
M. Avezov, A.N. Bernştam vd. gibi bilim adamlarının araştırmalarına göre VIII-XI. asırlarda gerçekleşen tarihî olayların temelinde ortaya çıkan Manas Destanı, Eski Türk devrinden izler taşımaktadır. Bunlardan biri dil unsurlarıdır. Destan üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda Manas Destanı’nda Köktürk harfli yazıtlarda durum zarfı yapımında da kullanılan vasıta hâli /Xn/ eki; Eski Türkçeye mahsus olan /-gXlX/ zarf-fiil eki ve gereklilik ifade eden /-gUlUk/ eki gibi morfolojik özelliklerin bulunduğunu tespit edebildik. Colborstoyun ve kamandayın gibi kelimelerde geçen /Xn/ eki Köktürk harfli yazıtlardaki /In/ eki gibi durum zarfı yapmaktadır. İki metinde bulunan /In/ eki Eski Türkçede olduğu gibi vasıta hâli anlamını taşımaktadır. /-gXlX/ eki Köktürkçede asıl eylemin amacını ve başlangıç noktasını bildirmek için kullanılan /-gAlI/ ekine benzerlik gösterirken, /-gUlUk/ eki Eski Uygurcadaki gibi gereklilik ifade etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Manas Destanı, Eski Türkçe, ek, gramer özellikleri, vasıta hâli
-
Collections
Social Sciences and Humanities
