M. Avezov, A.N. Bernştam vd. gibi bilim adamlarının araştırmalarına göre VIII-XI. asırlarda gerçekleşen tarihî olayların temelinde ortaya çıkan Manas Destanı, Eski Türk devrinden izler taşımaktadır. Bunlardan biri dil unsurlarıdır. Destan üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda Manas Destanı’nda Köktürk harfli yazıtlarda durum zarfı yapımında da kullanılan vasıta hâli /Xn/ eki; Eski Türkçeye mahsus olan /-gXlX/ zarf-fiil eki ve gereklilik ifade eden /-gUlUk/ eki gibi morfolojik özelliklerin bulunduğunu tespit edebildik. Colborstoyun ve kamandayın gibi kelimelerde geçen /Xn/ eki Köktürk harfli yazıtlardaki /In/ eki gibi durum zarfı yapmaktadır. İki metinde bulunan /In/ eki Eski Türkçede olduğu gibi vasıta hâli anlamını taşımaktadır. /-gXlX/ eki Köktürkçede asıl eylemin amacını ve başlangıç noktasını bildirmek için kullanılan /-gAlI/ ekine benzerlik gösterirken, /-gUlUk/ eki Eski Uygurcadaki gibi gereklilik ifade etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Manas Destanı, Eski Türkçe, ek, gramer özellikleri, vasıta hâli
Название публикации (dc.title) | OLD TURKIC GRAMMAR ELEMENTS IN THE MANAS EPIC = Manas destanında eski̇ Türkçeye özgü gramer unsurları |
Автор/ы (dc.contributor.yazarlar) | Nurdin USEEV |
Вид публикации (dc.type) | Makale |
Язык (dc.language) | Türkçe |
Год публикации (dc.date.issued) | 2022 |
Национальный/Международный (dc.identifier.ulusaluluslararasi) | Uluslararası |
Источник (dc.relation.journal) | Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten / BELLETEN Yearbook of Turkic Studies |
Номер (dc.identifier.issue) | 74 |
Страница (dc.identifier.startpage) | 39-50 |
ISSN/ISBN (dc.identifier.issn) | ISSN: 0564-5050; Online ISSN: 2651-5113 |
Издатель (dc.publisher) | Türk Dil Kurumu |
Базы данных (dc.contributor.veritaban) | TRDizin |
Базы данных (dc.contributor.veritaban) | Ulakbim (DergiPark) |
Базы данных (dc.contributor.veritaban) | Scopus |
Вид индекса (dc.identifier.index) | Scopus |
Резюме (dc.description.abstract) | M. Avezov, A.N. Bernştam vd. gibi bilim adamlarının araştırmalarına göre VIII-XI. asırlarda gerçekleşen tarihî olayların temelinde ortaya çıkan Manas Destanı, Eski Türk devrinden izler taşımaktadır. Bunlardan biri dil unsurlarıdır. Destan üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda Manas Destanı’nda Köktürk harfli yazıtlarda durum zarfı yapımında da kullanılan vasıta hâli /Xn/ eki; Eski Türkçeye mahsus olan /-gXlX/ zarf-fiil eki ve gereklilik ifade eden /-gUlUk/ eki gibi morfolojik özelliklerin bulunduğunu tespit edebildik. Colborstoyun ve kamandayın gibi kelimelerde geçen /Xn/ eki Köktürk harfli yazıtlardaki /In/ eki gibi durum zarfı yapmaktadır. İki metinde bulunan /In/ eki Eski Türkçede olduğu gibi vasıta hâli anlamını taşımaktadır. /-gXlX/ eki Köktürkçede asıl eylemin amacını ve başlangıç noktasını bildirmek için kullanılan /-gAlI/ ekine benzerlik gösterirken, /-gUlUk/ eki Eski Uygurcadaki gibi gereklilik ifade etmektedir. |
Резюме (dc.description.abstract) | Anahtar Kelimeler: Manas Destanı, Eski Türkçe, ek, gramer özellikleri, vasıta hâli |
URL (dc.rights) | https://dergipark.org.tr/tr/pub/belleten/issue/73654/1213497 |
DOI (dc.identifier.doi) | 10.32925/tday.2022.84 |
Факультет / Институт (dc.identifier.fakulte) | Edebiyat Fakültesi |
Кафедра (dc.identifier.bolum) | Türkoloji Bölümü |
Автор(ы) в учреждении (dc.contributor.author) | Nurdin USEEV |
№ регистрации (dc.identifier.kayitno) | BLF4C93CFF |
Дата регистрации (dc.date.available) | 2023-09-26 |
Заметка (Год публикации) (dc.identifier.notyayinyili) | 2022 |
Тематический рубрикатор (dc.subject) | the Manas Epic |
Тематический рубрикатор (dc.subject) | old turkic |
Тематический рубрикатор (dc.subject) | suffix |
Тематический рубрикатор (dc.subject) | grammar features |
Тематический рубрикатор (dc.subject) | case adverb |