Günümüz Kırgızistan Toylarında Yaşatılmakta Olan Somut Geleneksel Kültürel Değerler

Günümüz Türkiye Türkçesinde toy kelimesi anlam bakımından incelendiğinde kısa sürede insan zihninde evlilik merasimine denk gelen düğün canlanmaktadır. Oysa kelime kökeni ve tarihi bağlamında ele alındığında sadece evlilik töreni manasına denk gelen düğün ile sınırlı bir anlam taşımadığı görülmektedir. Özellikle göçebe halklardan biri olan Türklerde toy, tarih boyunca en önemli kültürel unsurlar arasında yer almıştır. Eski Türkçede toy, iktidarı tek elden yürütmek için uygulanan bir faaliyet olarak yer almaktadır. Yine Türklerin yaşamındaki önemli dönüm noktalarından evlilik merasimi, kız isteme/söz kesme, nişan, çeyiz serme, gelin/damat hamamı, gelin alma, beşik toy, ev hayırlama, yeni doğan bebeği görme, askere uğurlama ve İslamiyet’in kabulünün ardından sünnet törenleri de toy olarak ifade edilmektedir. Kadim Türk halklarından biri olan Kırgızlarda ise üylönüü toyu, centek toy, beşik toy, tuşoo toy, kız toyu, kelin toyu, üy toyu ve benzeri gibi toy merasimleri bulunmaktadır. Bu çalışmada öncelikle Kırgızistan’daki toyların türleri açıklanarak, varsa Anadolu’daki karşılıkları belirtilecektir. Ardından günümüz Kırgızistan toylarında geçmişten günümüze önemini yitirmeden yaşatılan somut geleneksel kültürel varlıklar ortaya koyulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Turkic people, Kyrgyzs, “toi”, tradition, culture