İran Merkezi Bölgesi Türklerinde Ağaç Kültü

Faruk GÜN

Türk kültürü ve eski Türk inanışında tabiat kültleri içinde bulunan ve Orhun Abidelerinde kutsal yer su şeklinde geçen ağaç, kutsalların mekânı olması, evrenin merkezinde bulunması ve Türeyiş efsanelerine konu edilmesi nedenleriyle geçmişten günümüze Türk kültüründe önemli bir öge olarak varlığını sürdürmüştür. Ağaç kültü, sadece Türk inanç sistemi ile Türk mitolojisindeki hususlarıyla değil, ölümsüzlüğü ve yeniden doğuşu simgelemesi, verimli oluşu ve kutsallığı yönleriyle insanlar üzerinde psikolojik tesirler bırakmıştır. Söz konusu etki, çeşitli memoratlar yoluyla günümüze de aktarılmıştır. ...More

Kırgız Toplumunda Sosyo-Kültürel Bir Yapı Olarak Bir Atanın Baldarı

Cengiz BUYAR

Kırgız toplumunda akrabalık bağları hayli güçlüdür. Aileden başlayarak boy ve el’e kadar şekillenen sosyal, kültürel, askeri ve idari bir yapı mevcuttur. Bu yapılanmanın tarihin en eski dönemlerinden günümüze kadar hemen bütün Türk halklarında da benzeri şekilde devam ettiği görülmektedir. Türk halklarının birçok basamaktan oluşan kendilerine has akrabalık sistemi, hiyerarşik grupları, boy ve cüz yapılanmaları bulunmaktadır. Bununla birlikte bu yapılanmanın halkalarının tamamı açık bir şekilde ortaya konamamakta ve anlaşılamamaktadır. Bu bağlamda Kırgızların geleneksel toplum yapısında önemli ...More

Hemedan Atasözlerinde Doğum, Evlenme ve Ölüm

Faruk GÜN

Sözlü kültür ürünlerinden biri olan atasözleri, bir toplumun uzun tecrübeler sonucu elde ettiği kültürel birikimler olup toplumların asırlarca beraberinde getirdiği dünya görüşü ve hayat felsefesini yansıtmaktadır. Diğer folklorik malzemeler gibi atasözleri de sosyal hayatın içinde canlı bir şekilde varlığını sürdürdüğü için nesilden nesile aktarılarak millî hafızanın taze tutulmasını sağlamakta ve kültürel kodları koruyarak aktarmaktadır. Bu sebeple araştırmada, İran’ın Hemedan bölgesindeki doğum, evlenme ve ölüm ritüellerinde söylenen atasözleri üzerinde durulmuştur. Çalışma, Hemedan’daki at ...More

Türkistan’da Türk-İslâm Yazıtları Kırgızistan’daki “Çiyin-Taş” Yazıtı Örneği

Kayrat BELEK

Kırgızistan sınırları içinde kalan topraklar Türk-İslâm tarihi açısından büyük önem taşırlar. Söz konusu topraklarda, başta Karahanlılar olmak üzere, Türk boylarına ait Arap harfli pek çok yazıt bulun-maktadır. Bu çerçevede Kırgızistan coğrafyası, Ortaçağ’da yaşayan Türk boylarının –özellikle Karahanlıların– kültür ve tarihlerinin incelenmesi açısından büyük önem taşır. Bu bölgede arkeolojik kazılar sırasında elde edilen kalıntılar, epigrafik ve numizmatik veriler ve tarihî kaynaklar, Karahanlılara ait kültürel mirasın ortaya çıkarılmasında önemli bir yere sahiptir. Karahanlı dönemine ait gele ...More

Kırgız Kaganlığı'nın Gelişme Devrine Ait Bazı Görüşler

Muratbek KOCOBEKOV