Кыргыз каганатынын бийлик структурасы = GOVERNMENT STRUCTURE OF THE KIRGHIZ KHAGANATE

Muratbek KOCOBEKOV

Мамлекет менен бийлик жана аны башкаруу аппараты политогенез процессин аныктоодо маанилүү роль ойнойт. Тарых илиминде Кыргыз мамлекетинин саясий бийлик системасы туурасында так түшүнүк жок. Айрым илим адамдары Кыргыз өлкөсүн мамлекет деп аташса, кээ бирөөлөрү аны каганат деп белгилешет. Макалада Кыргыз каганатынын бийлик системасы изилдөөгө алынып, анда орун алган башкаруу бийлик аппараты талданат. Каганаттык бийлик түзүлүшү Борбордук Азиядагы этностордун саясий системасы үчүн мүнөздүү башкаруу бийлиги эсептелген. Бул жагынан алганда кыргыздар да каганаттык бийликти өздөштүрүшкөн. Ошол эле уба ...Более

Кыргыз жана огуздардын этникалык байланыштарынын башаты = ORIGIN OF ETHNIC RELATIONS BETWEEN OGUZS AND KYRGYZ

Muratbek KOCOBEKOV

Калктардын этникалык башшатын аныктоодо этнофольклордук материалдар арсынан айрыкча санжыралык маалыматтар маанилүү роль ойнойт. Санжыралык материалдарда байыркы кыргыздардын тарыхына байланыштуу маалыматтар арбын учурайт. Аларды кытай булактарында айтылган кабарлар менен салыштыруу ыкмасы б. з. III-V кк. өткөн тарыхый процессти калыбына келтирүүгө көмөк берет. Жазма булактарда эскерилген кыргыздардын динлиндер менен аралашып кеткендиги туурасындагы маалыматты талдоо жолу, динлин – теле – огуз этносунун тектик тарыхы бир болгондугун көрсөтөт. Жазма булактарында теле урууларынын катмарынан чыкк ...Более

Kırgızların Sayan-Altay Bölgesi’ndeki Komşuları = Neighbours of the Kyrgyz in Sayn-Altai Region

Muratbek KOCOBEKOV

Kırgız Kağanlığı’nın toprakları siyasi gelişmeler çerçevesinde değişiyordu. Devletin ilk oluştuğu yıllarda ülkenin güney sınırları Sibirya’daki Minusinks bölgelerine ulaşırken, daha sonra sınırlar Merkezi Asya’yanın konargöçerlerine kadar uzanıyordu. Bu durum hem yazılı kaynaklar hem de Kırgızlara ait maddi eserlerin yayıldığı bölgeler vasıtası ile kanıtlanmaktadır. Kırgız Kağanlığı’nın siyasi topraklarının genişlemesi, aynı zamanda diğer halklar ile olan etnik ilişkilerde bulunmasına neden olmuştur. Kırgızların siyasi teesirinin artmasından dolayı Kırgızların diğer halklar ile olan ilişkileri ...Более

Кыргыз этнониминин адегенде эскерилиш тарыхынан = ON THE HISTORY OF THE FIRST REFERENCES TO THE ETHNONYM KIRGHIZ

Muratbek KOCOBEKOV

Макалада кыргыз этнониминин адегенде эскерилиш маселеси талданат. Айтылуу синолог илимпоздор кытай жазма булактарында Гэгунь формасында катталган терминдин транскрипциясын кыргыз этнонимии экендигин белгилешкен. Анткен менен, тарых илиминде кыргыздардын эскерилиш мезгили жана алардын жашаган аймагы туурасында окумуштуулардын ою бир пикирге келе элек. Изилдөө тема катары кыргыз этнониминин эскерилиш тарыхын, жалпы Борбордук Азиянын көчмөн талаасындагы этносаясий кырдаал кабыл алынган. Ачкыч сөздөр: Борбордук Азия, кыргыз, гэгунь, хунну, юэчжи, дунху, көчмөн талаа, этноним, этнос, этникалык, Тоу ...Более

Kırgız Kaganlığı'nın Gelişme Devrine Ait Bazı Görüşler

Muratbek KOCOBEKOV

On the role and importance of Osmonaaly Sydykov's works in the Kyrgyzstan historiography = О роли трудов Осмонаалы Сыдыкова в историографии Кыргызстана

Muratbek KOCOBEKOV | Saltanat MAMBAYEVA

Один из зачинателей киргизской истории O. Сыдыков обучался в мусульманских учреждениях и для своего времени считался достаточно образованным человеком. Значение трудов Сыдыкова для современной историографии является бесценным. Анализ произведений дореволюционного автора и сличение текстового матерала поможет восстановить картину общественной жизни и понимания истории народом, а также реально воссоздать этапы становления исторической науки в Кыргызстане.

State apparatus in the Kirghiz Khaganate = Государственный аппарат в Кыргызском Каганате

Muratbek KOCOBEKOV

In this article are being observed the role and the meaning, and the structure of the state's structure during the Kirghiz Khaganate. The state's governmental structure plays a great role in the the implementation of state power and its functionality which can determine the level of society development. In the historical science there is no ambiguous assessment of the history of the Kirghiz Republic state's administration. Some historians are hesitating question on the Chinese authors' reports on the structure of power in the Kirghiz state. However, the results of comparison the Chinese source ...Более

Осмонаалы Сыдыковдун чыгармалары жана алардын тарыхый мааниси

Muratbek KOCOBEKOV

Осмонаалы Сыдыков өз мезгили үчүн жетиштүү билим алган жана ошол кездеги шартка ылайык коомдон алдыга озгон инсан болгон. Ал кыргыз калкынын тарыхын изилдеп, абалын аныктайм деп аракеттенип, талыкбай материал топтогон. Натыйжасында, эки чыгарма жазылып, алар алыскы Уфа шаарында 1913, 1914-жылдары басмаканадан өз алдынча эки китеп болуп жарыяланган. Автор чыгармаларга тарых китеби деген аталыш ыйгарып, алардын кыргыз тарыхы боюнча биринчи китеп катары каралышына негиз салган. Совет бийлигинин калыптануу учурунда белгисиз себептерге байланыштуу О. Сыдыков эл-жеринен качып, анын чыгармаларына тыю ...Более

Особенности подготовки докторантов (Phd) на базе Кыргызско-Турецкого университета Манас

Muratbek KOCOBEKOV | Kadırbay ÇEKİROV | Saltanat MAMBAYEVA

В статье приведен общий обзор и этапы внедрения программы докторантуры (PhD) в условиях Кыргызско-Турецкого университета «Манас» (КТУ Манас), как альтернативный вариант подготовки высококвалифицированных научных кадров – докторов философии (PhD). Образовательная система Кыргызстана еще не полностью перешла на трёхуровневую систему образования по Болонской программе, но первые успешные шаги проделанные в КТУ Манас, дают свои плоды и становятся примером для других вузов. Несмотря на то, что обучение в КТУ Манас только на двух основных языках кыргызском и турецком, желающих поступить в вуз растёт ...Более

Ареал распространения культуры Енисейских Кыргызов

Muratbek KOCOBEKOV

В статье рассматриваются некоторые направления распространения культуры енисейских кыргызов в период их Великодержавия. Факт переселения енисейских кыргызов из Южной Сибири в соседние территории подтверждают как письменные источники, так и археологические находки. Вызванный процесс был продолжением политической активности кыргызов, когда основная масса жителей Минусинской котловины хлынула на просторы Центральной Азии. В результате был изменен не только культурный фон, но и оставлен заметный след в материальной культуре кочевого мира. Такие яркие особенности культуры, как трупосожжение и элеме ...Более

Osmonaalı Sıdık Uulu ve Kırgız Tarıh Yazıcılığındaki Yeri ve Önemi

Muratbek KOCOBEKOV

Kırgız tarihi, özellikle XIX. yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın başına kadar olan dönemi, genelde yabancı bilim adamları tarafından araştırılmıştır. Fakat bu araştırmaların halka yeterinceulaştığı söylenemez. Böylece milletin tarih ilmî konulsundaki gelişmelerden ve yeniliklerden fazla haberi olmamıştır. Bu nedenle Kırgız halkı, tarihle ilgilibilgi ihtiyacınıını daha çok şecere ve rivayetlerle gidermeye çalışmıştır. Bunlar, sözlü rivayetlerin temelini oluşturmaktaydı. Resmi Kırgız tarihinin ilk yazarı olarak Osmonaalı Sıdık uulu tanınır. Onun çocukluk dönemi, “Kırgız tarihi hiçyazılmamıştır” gibi ...Более

On the issue of the ethnogenetic relationship between the yenisei and tien shan kyrgyz = К вопросу об этногенетических связях кыргызов Енисея и Тянь-Шаня

Muratbek KOCOBEKOV

Одной из запутанных проблем этногенеза и этнической истории киргизского народа является этногенетическая связь между киргизами Енисея и Тянь-Шаня. В середине IX в. некогда единый этнос был разделен в разных областях Центральной Азии.